Barbeel in Nederland

( 04-09-2014 )

Sinds ik me nog uitsluitend bezig houd met het vissen op barbeel heb ik erg veel informatie gevonden, gelezen en toegespeeld gekregen. Internet is daarbij een welkome aanvulling, die 100x sneller en beter werkt dan onze vroegere encyclopedie. Zoek je in google naar barbeel in Nederland dan wordt je al snel een stuk wijzer. De barbeel leeft al ruim twee eeuwen in onze rivieren. Rond 1960-1970 verdwijnt de vis een tijdje uit beeld in de Waal en IJssel. Slechts sporadisch wordt er bij tijd en wijle een gevangen. De Limburgse Grensmaas is van oudsher een barbelenrivier, daar is de barbeel ook nooit echt weggeweest.

 

De sportvissers die in de nabijheid van de Waal wonen en er ook vaak vissen hebben de laatste jaren al redelijk goed barbeel kunnen vangen. Eén van de bekendste hiervan is Wim de Koning die een paar jaar geleden een barbeel ving van 80 cm en deze aanmeldde bij het maandblad Beet. Een tijdlang was deze maat ook het Nederlands record. Hoewel er voor zoetwatervissen geen officiële recordlijst is voor Nederland was deze maat een tijdlang de te halen target van talloze barbeelvissers. Omdat ik vaak overal eens vis langs de Waal kom ik ook vaak met lokale vissers in contact. Hierdoor weet ik dat er al diverse grote barbelen zijn gevangen de afgelopen 20 jaar. Landelijk krijgt de barbeel eind 2006 meer bekendheid door een paar artikelen kort na elkaar in diverse hengelsportbladen. Hieraan heb ik ook een steentje bijgedragen door mijn artikelen die in Witvistotaal hebben gestaan. Het jaar daarop komen op internet ook een paar Nederlandse sites over barbeel, waarna er een kleine hype ontstaat op deze vis. Na lang aandringen start ikzelf ook een website, die in een paar maanden tijd niet alleen uitgroeit in omvang, maar ook nog eens heel goed bezocht wordt. Via een tabel waarbij niet alleen het aantal bezoekers geteld wordt, maar ook nog eens het aantal pagina's per dag zie ik de curve bijna elke dag stijgen. Het barbeelvissen leeft onder de sportvissers, er wordt vaak gezocht naar informatie over deze relatief nieuwe vissoort. Meer dan 106.000 keer wordt deze site bekeken in 2009. Mede via mijn site kom ik in contact met mensen die de barbeel al langer kennen dan ik zelf. Via deze contacten kom ik steeds meer te weten over de barbeel, zijn leefgewoontes en ook zijn aanwezigheid in de Waal en IJssel. Maar niet alleen in die twee wateren, ook in diverse landen en veel meer andere rivieren heb ik kennis en ervaring opgedaan.

de barbelen kwamen hun voedsel achterna.

 

 

Invloed van Donaukanaal

Zo vertelde Henk Thielking me dat de opkomst van de barbeel mede te danken is aan de aanleg van de Donaukanaal. Dit kanaal wat de Donau en de Rijn verbind is in 1992 gereed gekomen. Van oudsher is de Donau een zeer visrijke rivier. Er leeft niet alleen veel vis ook komen er veel vissoorten voor. Zo staat de Donau bekend om de aanwezigheid van zalm, karper, steur en barbeel. En niet te vergeten meerval. De grote visstand is mede te danken aan het overgrote voedselaanbod wat er heerst. Rivierkreeften en krabben komen er talrijk in voor. Ook deze waterbewoners zijn sinds de openstelling van het kanaal in de Rijn gekomen, en hebben op deze manier ons land bereikt. Simpel gesteld is de vis zijn voedsel achter na gekomen. Vooral barbeel en meerval wordt er de laatste jaren steeds goed gevangen.

Donau

Steur en zalm is momenteel nog sporadisch, ook hiervan wordt de komende jaren een explosieve stijging verwacht. De barbeelstand is in een paar jaar gigantisch toegenomen. Zeker de bodemstructuur van de Waal heeft hierbij ook aan bijgedragen. Barbeel plant zich heel goed voort op de talloze grindtapijten die de Waal herbergt. Of hij zich alleen op de Waal voortplant weet ik niet zeker. De laatste jaren is er steeds hetzelfde patroon te zien in het voorjaar. Zo rond de maand maart kunnen de eerste barbelen weer gevangen worden op de Waal. De IJssel blijft dan meestal een week of 5-6 achter. Daar komen de eerste vangstmeldingen meestal rond mei los. Terwijl de IJssel toch niet zo'n diep water is als de Waal. In theorie zou je ze eerder op de IJssel verwachten. Ook aan het eind van het jaar is er een terugkerend patroon. Op de Waal verdwijnen de vangsten van barbeel begin oktober al als sneeuw voor de zon. Terwijl op de IJssel tot zeker begin december nog goed barbeel te vangen is. Kijk je naar de Grensmaas dan is dit een hele constante rivier qua barbeelvangsten. Zelfs in zeer koude perioden is de kans aanwezig om een barbeel te vangen. Zo weet ik dat er in de maand januari 2009 tijdens de strenge vorstperiode die toen heerste er toch halverwege die maand een barbeel gevangen is. De persoon in kwestie viste bijna dagelijks in januari en had rond de 16 e dag zijn barbeel te pakken. Persoonlijk had ik het allang opgegeven. Duidelijk is wel dat een vangst mogelijk is, met de nadruk op mogelijk….

oude en nieuwe Donau komen bij elkaar in Wenen.

 

Donau bron.

 

 

Zo komen er steeds meer kleine weetjes naar boven wat betreft de barbeel.

 

Zo is al langer bekend dat de kuit van de barbeel giftig is. Het veroorzaakt misselijkheid, braken en kan zelfs de wand van de maag aantasten ( bij mensen). Het schijnt dat rond 1870- 1890 er barbeel werd gevangen door de toenmalige beroepsvissers om scheurbuik tegen te gaan. De kuit van de barbeel werd als braakmiddel gebruikt. Ook schijnt de eerste rugvin een wapen te zijn van de barbeel. Daarom zou die ook in de meeste gevallen dreigend naar boven staan. In de eerste stekel schijnt gif te zitten.

de eerste stekel bevat gif.

 

Wat anders; barbeel is verzot op een kiezelbodem, een algemeen bekend feit. Op een zanderige bodem komen ze ook voor, al mijden ze dat als ze dat kunnen. Een bodem die ze zeker schijnen te mijden zijn die waar veel mosselbanken voor komen. Waarom is me niet duidelijk, barbeel zal er niet te vinden zijn. De hardheid van de schaal van de mosselen zal ze niet afschrikken. Misschien de scherpte van de randen. Diverse keren heb ik kleine schelpdelen in de ontlasting van een barbeel tegen gekomen. Zo ook stukjes kreeft en krab. Onduidelijk is alleen of ze die dood of levend eten…

 

twee keer natuurlijke uitwerpselen van barbeel

 

barbelen in Duitsland

Surfend op het internet tijdens de eerste koude maanden van 2010 kwam ik terecht op een Duitse site. Daarop vertelde een groep vrienden hoe ze op meerval viste. Niet alleen in Spanje vingen ze grote, ook vlak bij hen in de buurt in de Rijn vingen ze kapitale meervallen. Ik zag diverse foto's van gevangen meervallen in de winter. Ik werd nieuwgierig en vroeg me af of zo soms ook tijdens het meervallen barbeel zouden vangen. Via het contactformulier stelde ik ze enkele vragen, zoals hoe ze viste, waarmee, of ze in de volle stroming viste of nabij de kribben en natuurlijk of ze wel eens barbeel vingen.

Er gingen een paar weken overheen, ik dacht al lang niet meer aan mijn mailtje....tot ik vandaag een antwoord kreeg via de mail ( 22-02-2010) Het antwoord was kort en verrassend....ze vingen tijdens het vissen op meerval geen barbeel. Ze gebruikte barbeel als aas voor het vangen op meerval..............

 

 

Deze pagina zal ik steeds aanvullen als er weer nieuwe weetjes en feiten over de barbeel tot me komen.